A Seat for the Sea #2
Vissers leven en werken op zee en bouwen grondige expertise op van het leven in zee. Hoe spreekt de zee tot hen ?
Kennisuitwisseling met vissermannen en een reder-ondernemer in Heist, Nieuwpoort, Oostende en Urk
Verheft de zee haar stem, temidden van het tumult dat de Blue Economy veroorzaakt ? Wie kan die vraag beter beantwoorden dan de vissers.
Vissers werken met de zee. Om te weten wanneer ze hun netten kunnen uitgooien moeten zij zich continu verdiepen in haar gedrag. Meer dan één visser typeert zichzelf als jager, maar als hij voldoende vis wil vangen, is hij verplicht het leven in zee te laten gedijen.
Een stiel met contradicties - maar welke stiel heeft er geen ? - die druk zet op zijn werkterrein maar zelf ook onder grote druk staat. Belgische vissers zijn een uitstervend ras. Ze kunnen niet op tegen de hedendaagse, versta grote concurrenten, en ze worden weggedrukt door andere, industriële types van uitbating van de zee.
Een paradox: de zee krimpt, toch voor de vissers. De visser ondervindt dat zijn werkgebied op zee kleiner wordt. Hij raakt nog moeilijk aan quota en licenties. Windmolenparken bezetten zandbanken en visgronden. Concurrentie van grote schepen duwt de kleinen uit de sector. Er zit ook minder vis in zee, of hij zit verder weg, bij Engeland of naar het Noorden. En dan dat papierwerk: veel tijd kruipt nu in oplijsten, van werkuren en rusttijden, van alle soorten gevangen vis en tot op de gram nauwkeurig. De visserij is een harde job, veel romantiek zit er niet aan. Maar van alle vissermannen waarmee we spraken, is er géén die het buitenleven op zee voor wat dan ook wil ruilen.
Ondanks alles volgen jonge vissers de roep van de zee en investeren. Een schip kost al snel 7 miljoen euro. Het schip moet afbetaald, de investering terugverdiend. En vissers kunnen geld verdienen. Maar hard werken blijft het wel. Er wordt ook in technologie geïnvesteerd, tot en met fishing for data toe, met sensoren op de netten die bij elke haal informatie over het zeewater doorsturen.
In Engeland, Frankrijk, Spanje bestaat de vissersvloot voor de overgrote meerderheid uit kleine schepen. Maar de kleinen zien met lede ogen hoe groten het overnemen. In Frankrijk werkt de supermarktketen Intermarché zich op tot grote reder in de visserij, onder het motto dat de klanten verse vis in de winkels willen. Machtige reders kopen zich in, ook bij ons.
Als de vissers èn de vis willen overleven, zijn de korte keten en de kleinschalige visserij voor de kusten dan de uitgelezen toekomst ?
